Przed wyjściem w góry
Wybierając się w góry miej świadomość, że góry są piękne, ale niebezpieczne dla turystów bez kondycji. Dlatego utrzymuj ją. „Ruszaj się”, uprawiaj jakikolwiek sport niezależnie od pory roku i wieku. Kontroluj stan swojego zdrowia.
Plan wycieczki powinien uwzględniać:
- trasę stosowną do pory roku (długość dnia),
- dostosowanie długości i stopnia trudności wędrówki do kondycji i umiejętności najsłabszych członków grupy, a szczególnie dzieci,
- wczesne wyruszenie, aby zachować rezerwę czasu na odpoczynki i nieprzewidziane okoliczności,
- powiadomienie co najmniej jednej osoby (rodzina, recepcjonistka w hotelu, kierownik schroniska) o trasie, godzinie zakończenia wycieczki oraz poinformowanie ich o dotarciu do celu lub o zmianie trasy.
Ekwipunek może być „na wagę złota”, a czasem i życia, ponieważ w górach pogoda często ulega nagłej i niespodziewanej zmianie (ochłodzenie, mgła, deszcz, śnieg, wichura, burza).
W góry proponujemy zabrać:
- turystyczne buty,
- zapasowe skarpetki i wkładki do butów,
- odzież ochronną przed zimnem, wiatrem i deszczem,
- czapkę i rękawiczki,
- plecak z szerokimi regulowanymi szelkami i pasem biodrowym,
- prowiant i dostateczną ilość płynów,
- mapę i przewodnik,
- kompas,
- latarkę i zapałki,
- folię NRC,
- telefon komórkowy,
- gwizdek.
Przestrzegaj zasad:
- nie podejmuj dalekich, samotnych wycieczek,
- nie opuszczaj znakowanego szlaku i zwracaj uwagę na drogowskazy,
- utrzymuj stałe regularne tempo marszu,
- obserwuj zmiany w sytuacji pogodowej,
- nie wchodź na płaty śniegu i oblodzone odcinki trasy bez asekuracji.
Oznakowanie szlaków
Oznakowanie szlaków PTTK Wyróżnia się trzy grupy symboli stosowanych do oznakowania szlaków:
- znaki określające przebieg szlaku,
- znaki określające przebieg szlaków specjalnych (dojściowych, dydaktycznych, spacerowych), głównie na terenach górskich,
- znaki informacyjne i ostrzegawcze.
Stosowane są wyłącznie kolory: czerwony, niebieski, żółty, zielony i czarny, które wbrew obiegowym opiniom (szczególnie w górach) nie wyznaczają stopnia trudności szlaku (odnośnych informacji należy zasięgać z literatury przewodnikowej oraz od przodowników i przewodników PTTK). Kolor czerwony oznacza natomiast zwykle szlak główny w danym paśmie górskim, kolor niebieski jest zwykle wariantem szlaku głównego.
| Znak | Znaczenie |
|---|---|
 | Tak oznaczony jest początek i koniec każdego szlaku |
 | Podstawowa forma znaku |
 | Znak załamany informuje o skręcie szlaku i zarazem pokazuje jego właściwy kierunek |
 | Znak załamany w wersji podwójnej, oznacza rozgałęzienia szlaków biegnących wspólnie |
 | Strzałka kierunkowa umieszczona jest najczęściej w miejscach ostrych zmian kierunku trasy znakowanej |
 | Drogowskazy umieszczone na szlakach w ważniejszych punktach podają średnie czasy przejść bez odpoczynków |
 | Na odcinkach wspólnego przebiegu szlaków umieszcza się znaki połączone ze sobą |
 | Uwaga! nastąpi skręt szlaku lub na pewnym odcinku odnalezienie znaków będzie utrudnione |
 | Dojście od szlaku czerwonego do naturalnego źródła wody |
 | Dojście od szlaku czerwonego do punktu widokowego |
 | Dojście od szlaku czarnego do ciekawego obiektu (budowla, jaskinia itp.) |
 | Dojście od szlaku zielonego do schroniska |
 | Ścieżka dydaktyczna koloru niebieskiego |
 | Tablica ostrzegawcza: LAWINY |
 | Tablica ostrzegawcza: ALARM LAWINOWY |
UWAGA: ZNAKI TURYSTYCZNE PODLEGAJĄ OCHRONIE PRAWNEJ
Zagrożenia
BURZA – sygnały ostrzegawcze przed burzą to duszne powietrze, pęczniejące chmury z ciemnym spodem i strzępiastymi brzegami, odgłosy grzmotów, które są sygnałami zwiększonego zagrożenia. Jeśli zastała cię burza unikaj: szczytów, grani, samotnie rosnących drzew, cieków wodnych, podnóża ścian skalnych, wejść do jaskiń, pobliża przewodów wysokiego napięcia.
CIEPŁO – udar słoneczny. Przegrzanie organizmu jest szkodliwe i może doprowadzić do zagrożenia życia. Zapobieganie: nakrycie głowy, okulary przeciwsłoneczne z bocznymi osłonami, ubiór na „cebulkę”, regularne odpoczynki w cieniu, wystarczająca ilość płynów, używanie kremów, łatwe etapy wycieczki zakończone we wczesnych godzinach popołudniowych.
WYCZERPANIE – może doprowadzić do śmierci, gdy wszystkie rezerwy organizmu zostaną zużyte. Śmierć zdarza się bardzo rzadko, gdyż posiadamy wiele mechanizmów zabezpieczających przed całkowitym wyczerpaniem Zapobieganie: regularnie się odżywiać i nie dopuścić do odwodnienia organizmu, robić odpoczynki, ubierać się odpowiednio, plan wycieczki dostosować do kondycji fizycznej.
WYCHŁODZENIE – hipotermia jest skutkiem działania zimnego powietrza lub wody na organizm ludzki. W wyniku ogólnego obniżenia temperatury ciała następuje obniżenie efektywności działania, co zwiększa ryzyko wypadku. W ekstremalnym przypadku może nastąpić śmierć w następstwie zbyt niskiej temperatury mózgu i serca. Wychłodzenie spowodowane jest zbyt szybkim ochładzaniem organizmu w stosunku do jego zdolności wytwarzania ciepła. Pierwsza pomoc w umiarkowanych i krytycznych przypadkach to przede wszystkim ogrzanie by ustabilizować temperaturę. Gwałtowne ogrzewanie, takie jak gorąca kąpiel lub prysznic może być fatalne w skutkach. W najlepszym przypadku może spowodować komplikacje. Pozwól ciału na powolne, samoistne ogrzanie się. Temperatura ciała podczas ogrzewania zmienia się wolniej niż temperatura skóry. Chroń ofiarę przez dłuższy okres aż do pełnego odzyskania sił lub przyjazdu pomocy medycznej. Potrzeba wielu godzin by temperatura ciała wróciła do normy.
Wzywanie pomocy
Znakiem wzywania pomocy w górach stosowanym w skali międzynarodowej jest sygnał dźwiękowy lub świetlny nadawany 6 razy na minutę. Po tej serii następuje minuta przerwy. Gdy sygnał zostanie odebrany potwierdzamy go 3 razy na minutę metodę dźwiękowe lub świetlną. Sygnałem wzywania pomocy dla pilota śmigłowca jest uniesienie rąk do góry.
Sylwetka powinna przypominać literę Y (YES /TAK).
Nigdy nie należy bez uzasadnionej przyczyny używać tego sygnału, ponieważ przelatujący śmigłowiec może lecieć do wypadku !
W razie gdy pomoc jest nam niepotrzebna podnosimy prawą rękę do góry, a lewę trzymamy lekko pochyloną w dół.
Sylwetka powinna przypominać literę N (NO /NIE).
Telefony alarmowe
Nowy wspólny dla TOPR i GOPR nr służący do wzywania pomocy (automatycznie kieruje rozmowę do najbliższej stacji).